Trong bộ môn bóng bàn khi bóng xoáy là lúc bóng nảy trên mặt bàn và bay trở lại từ mặt vợt của đối thủ, điều này sẽ có sự khác biệt rõ ràng so với lúc không xoáy. Trường hợp bóng không xoáy khi bay mà chỉ chịu phản lực, đây chính là lực cản trung tâm của không khí nên tốc bay sẽ từ từ giảm dần. Còn trường hợp bóng xoáy khi bay sẽ làm cho không khí xung quanh tạo thành một dòng hoàn lưu hay còn gọi là xoáy tròn, điều này khiến cho bóng xoáy khi bay ngoài lực cản không khí sẽ chịu một lực vuông góc với đường bay của bóng.
Khi bóng chạm mặt bàn, với tác động của việc xoáy lên nên bóng gần như lăn ra phía trước, điều này cũng khiến cho tốc độ sau khi bật lên tăng nhanh chóng. Lúc này, bóng càng xoáy nhiều thì bóng sẽ lao trước càng nhanh và ngược lại, bóng xoáy ít thì khả năng bóng lao trước chậm dần đi.
Bóng xoáy là gì?
Trong quá trình bay nếu quả bóng bàn đánh đi xoay với tốc độ tương đối lớn và có tính chất xoay rõ rệt thì được gọi là bóng xoáy.
Độ xoáy của bóng khi đánh là một trong những nhân tố chủ yếu góp phần giành thắng lợi của môn bóng bàn. Các loại kỹ thuật bóng bàn hiện đại đều không tách rời khỏi bóng xoáy. Vì vậy muốn đánh bóng bàn tốt thì cần phải nghiên cứu thật kỹ nguyên lý xoáy của bóng trong môn bóng bàn. Hiểu nguyên lý bạn sẽ có cách đánh bóng bàn xoáy; và đỡ bóng xoáy tốt để tạo nên thành công của bạn sau này.
Đường bóng đi xoáy là như thế nào?
Trong thời điểm khi mặt vợt tiếp xúc với bóng:
- Nếu như phương hướng đánh của vợt đi dúng qua tâm bóng; thì vợt tác dụng vào bóng 1 lực F làm bóng bị đánh đi không có độ xoáy.
- Nếu như phương hướng đánh của vợt không đi đúng qua tâm bóng; thì ngoài lực tác động vào bóng F còn tạo ra một lực ma sát với bóng làm cho bóng khi bật khỏi vợt có độ xoáy.
Các loại xoáy bóng chủ yếu trong môn bóng bàn
Theo thói quen người ta chia các loại xoáy cơ bản của bóng thành 3 loại chính: Xoáy lên; xoáy xuống; và xoáy ngang.
Bóng xoáy lên
Khi bóng xoáy lên trong lúc bay phương của lực tác động vào bên cạnh bóng có hướng đi xuống dưới nên bóng rơi nhanh; đường vòng cung cong hơn. Điều này làm rút ngắn cự ly của bóng đánh ra, giảm thời gian bay của bóng. Vì vậy tốc độ bóng xoáy lên nhanh, độ cong lớn.
Bóng xoáy xuống
Khi vợt tiếp xúc vào bóng; ngoài lực ra trước còn có lực ma sát của vợt với bóng theo hướng từ trên xuống dưới; điều này làm cho bóng đi có hướng xoáy xuống dưới.
Bóng xoáy sang bên (xoáy nghiêng)
Khi vợt tiếp xúc vào bóng; ngoài lực ra trước còn có lực ma sát của vợt với bóng theo hướng sang trái hoặc sang phải làm cho bóng khi bay đi có xu hướng xoay sang bên. Trong đó lực ma sát được phát sinh ra giữa vợt và bóng có hướng sang trái sẽ làm cho bóng xoáy bên trái và ngược lại.
Bóng xoáy nghiêng lên, xoáy nghiêng xuống
Trong thực tế đánh bóng thường còn ma sát vào phía trên cạnh bên; hoặc phía dưới cạnh bên của bóng. Nếu ma sát phía trên cạnh bên thì bóng xoáy nghiêng lên trên; nếu ma sát vào phía trên cạnh bên trái bóng sẽ tạo ra xoáy nghiêng lên bên trái,… Tương tự như vậy có thể tạo ra xoáy xuống bên phải, xoáy lên bên phải, xoáy xuống bên trái.
Bóng xoáy thuận và xoáy nghịch
Đây là 2 loại xoáy khó xuất hiện; cũng như các vận động viên rất khó tạo ra được trong thực tế tập luyện và thi đấu. Phương hướng xoay của bóng nếu nhìn chính diện từ đằng sau nếu quay xuôi kim đồng hồ thì gọi là xoáy thuận; ngược lại là xoáy nghịch.
Chúc các bạn thành công với bộ môn bóng bàn!